Search Dental Tribune

Phá vỡ sự im lặng: Nỗi xấu hổ về răng miệng đang làm suy yếu sức khỏe răng miệng và bình đẳng trong chăm sóc nha khoa

Một nghiên cứu mới cho thấy cảm giác **xấu hổ** là một **yếu tố cảm xúc có thể ảnh hưởng mạnh mẽ** đến việc **cá nhân né tránh tìm kiếm chăm sóc nha khoa cần thiết**. (Hình ảnh: fizkes/Adobe Stock)
Dental Tribune International

Dental Tribune International

T6. 24 Tháng 10 2025

Lưu lại

COPENHAGEN, Đan Mạch: Một bài bình luận liên ngành mới của các nhà nghiên cứu tại Đan Mạch kêu gọi ngành nha khoa đối mặt với một trong những rào cản mạnh mẽ nhưng thường bị bỏ qua nhất trong việc tiếp cận chăm sóc răng miệng: cảm giác xấu hổ. Các nhà nghiên cứu cho rằng “sự xấu hổ về răng miệng” — tức cảm giác tự ti hoặc xấu hổ liên quan đến tình trạng răng miệng — có thể định hình hành vi, làm sâu sắc thêm bất bình đẳng, và ngăn cản con người tìm kiếm chính sự chăm sóc mà họ cần để lấy lại sự tự tin và sức khỏe tinh thần.

Việc nghiên cứu cảm giác xấu hổ trong bối cảnh chăm sóc nha khoa không phải là điều mới mẻ. Ví dụ, một nghiên cứu năm 2004 đã chỉ ra rằng cảm giác bất lực xã hội và ngượng ngùng là những yếu tố chính gây ra lo âu nha khoa và hành vi né tránh điều trị. Dựa trên những hiểu biết nền tảng đó, các tác giả của bài viết đến từ Đan Mạch mở rộng phạm vi nghiên cứu sang lo âu do xấu hổ, đồng thời đưa ra cái nhìn tổng quan về cách cảm giác xấu hổ vận hành ở các cấp độ cá nhân, xã hội và hệ thống trong lĩnh vực sức khỏe răng miệng.

Trong chăm sóc nha khoa, sự xấu hổ xuất hiện khi con người cảm thấy bị phán xét vì tình trạng hoặc vẻ ngoài của răng, vì sự lơ là chăm sóc răng miệng hoặc những thói quen sinh hoạt như hút thuốc hay ăn uống. Cảm xúc này không chỉ nảy sinh trong môi trường nha khoa mà còn xuất hiện trong đời sống hàng ngày, chẳng hạn khi giao tiếp xã hội hoặc tiếp xúc với các dịch vụ y tế và xã hội khác.

Bài viết chỉ ra rằng sự xấu hổ về răng miệng vừa là nguyên nhân, vừa là hệ quả của các vấn đề sức khỏe răng miệng. Cảm giác ngượng ngùng vì bỏ bê chăm sóc răng miệng có thể khiến người ta né tránh việc đi khám, dẫn đến bệnh lý răng miệng trầm trọng hơn — tạo thành vòng xoáy tự củng cố. Tác động của điều này vượt xa phạm vi răng miệng, ảnh hưởng đến cơ hội việc làm, lòng tự trọng, và thậm chí khả năng tham gia xã hội.

Đáng chú ý, sự xấu hổ về răng miệng gắn liền với bất bình đẳng cơ cấu. Những người sống trong nghèo đói, từng chịu sang chấn, vô gia cư hoặc bị gạt ra bên lề xã hội là những đối tượng chịu ảnh hưởng nặng nề nhất. Các tác giả cảnh báo rằng cơ chế thu phí, thông điệp truyền thông công cộng, thậm chí cách giao tiếp trong phòng khám có thể vô tình làm gia tăng cảm giác xấu hổ và bị loại trừ.

Để giải quyết vấn đề này, bài viết kêu gọi áp dụng thực hành nhạy cảm với cảm xúc xấu hổ trong toàn bộ lĩnh vực nha khoa cũng như các ngành y tế khác. Điều này bao gồm việc bồi dưỡng năng lực nhận biết và phản ứng một cách thấu cảm với các tình huống liên quan đến cảm giác xấu hổ ở bác sĩ, giảng viên và người xây dựng chính sách. Bằng cách hiểu rõ cơ chế của cảm xúc này, các chuyên gia có thể xây dựng môi trường bao dung, không phán xét, từ đó nuôi dưỡng niềm tin và sự hợp tác của bệnh nhân.

Các tác giả cho rằng, về lâu dài, việc đối mặt và giảm thiểu cảm giác xấu hổ về răng miệng không chỉ giúp cải thiện kết quả điều trị, mà còn tăng cường công bằng y tế và thúc đẩy một nền nha khoa nhân ái hơn — một sự thay đổi không chỉ biến đổi nụ cười, mà còn cả cuộc sống con người.

Bài bình luận có tựa đề “Dental shame: "Xấu hổ răng miệng: Lời kêu gọi thấu hiểu và giải quyết vai trò của cảm xúc xấu hổ trong sức khỏe răng miệng" được đăng trực tuyến ngày 21 tháng 9 năm 2025 trên tạp chí Community Dentistry and Oral Epidemiology, trước khi được in chính thức trong số tiếp theo.

Chủ đề:
Thẻ:
To post a reply please login or register
advertisement