Một tổng quan y văn gần đây kèm báo cáo ca lâm sàng cho thấy các sản phẩm nha khoa thông dụng có thể gây ra phản ứng đe dọa tính mạng ở những bệnh nhân mắc hội chứng alpha-gal, vốn thường liên quan đến loài ve lone star tick. (Hình ảnh: ondreicka/Adobe Stock)
BALTIMORE, Mỹ: Hội chứng alpha-gal là một phản ứng dị ứng muộn đối với một phân tử carbohydrate đặc hiệu có trong thịt động vật có vú và một số sản phẩm y tế, mang theo những tác động quan trọng nhưng chưa được nhận thức đầy đủ trong lĩnh vực nha khoa. Trong một tổng quan y văn và báo cáo ca lâm sàng gần đây, các nhà nghiên cứu từ Mỹ đã xem xét khả năng xảy ra phản ứng hội chứng alpha-gal liên quan đến các sản phẩm nha khoa và xác định nhiều vật liệu cũng như thành phần có thể gây nguy cơ cho bệnh nhân mắc hội chứng này. Những phát hiện của họ nhấn mạnh sự cần thiết cấp bách phải nâng cao nhận thức, thận trọng trong lựa chọn sản phẩm và phối hợp với các chuyên gia y tế nhằm phòng ngừa các biến cố dị ứng nghiêm trọng trong thực hành nha khoa.
GS. John K. Brooks vừa công bố một bài tổng quan quan trọng về hội chứng alpha-gal. (Hình ảnh: Đại học Maryland)
Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC), có hơn 110.000 ca nghi ngờ mắc hội chứng alpha-gal được ghi nhận tại Mỹ trong giai đoạn từ năm 2010 đến 2022, trong đó riêng giai đoạn 2017–2022 đã có hơn 90.000 ca—cho thấy số lượng trường hợp mắc mới tăng đáng kể trong những năm gần đây. CDC báo cáo rằng ít nhất 90% bệnh nhân mắc hội chứng alpha-gal có phản ứng với thịt đỏ, và gần 52% tiến triển đến sốc phản vệ. Do triệu chứng thường xuất hiện sau 3–8 giờ kể từ khi tiếp xúc, việc xác định tác nhân gây bệnh gặp nhiều khó khăn.
Mặc dù hầu hết các ca bệnh đều liên quan đến vết cắn của ve lone star—thường gặp ở các bang miền đông nam và nam trung bộ nước Mỹ—nhưng bệnh nhân đã được chẩn đoán trên toàn quốc, và các báo cáo từ những quốc gia khác cũng đang xuất hiện. Tình trạng này có thể ảnh hưởng đến mọi nhóm tuổi, với tuổi trung bình khi được chẩn đoán là 48.
Tác giả chính của nghiên cứu, TS. John K. Brooks, giáo sư lâm sàng tại Khoa Ung thư học và Khoa học Chẩn đoán, Trường Nha khoa Đại học Maryland ở Baltimore, chia sẻ với Dental Tribune International rằng ông bắt đầu quan tâm đến hội chứng alpha-gal từ năm 2022, xuất phát từ việc thiếu thông tin trong y văn nha khoa về chủ đề này: “Tôi đã thăm khám một bệnh nhân tại phòng khám nha khoa của chúng tôi, người này có tiền sử mắc hội chứng alpha-gal. Bệnh nhân đã cung cấp chi tiết về những phản ứng bất lợi mà mình gặp phải, đặc biệt là một trường hợp liên quan đến việc sử dụng kháng sinh để điều trị nhiễm trùng răng. Cô ấy cho biết loại kháng sinh này được bào chế trong nang gelatin có nguồn gốc từ bò, dẫn đến phản ứng dị ứng nghiêm trọng tiềm tàng. Kết quả này đã thúc đẩy tôi tra cứu thêm tài liệu y khoa để tìm hiểu kỹ hơn về tình trạng này và xác minh liệu có bệnh nhân khác từng gặp trải nghiệm tương tự hay không.”
Khi thảo luận về những hiểu biết rút ra từ tổng quan y văn và báo cáo ca bệnh, ông lưu ý: “Tôi phát hiện rằng nước bọt của ve lone star chứa một loại carbohydrate phức tạp. Khi bị ve này cắn, chất đó sẽ ‘mồi’ hệ miễn dịch của cơ thể để chuẩn bị cho lần tiếp xúc sau. Khi sau đó bệnh nhân ăn các thực phẩm (chủ yếu là thịt đỏ và các sản phẩm từ sữa), sử dụng thuốc, hoặc tiếp xúc với các sản phẩm y tế/nha khoa có chứa hợp chất hóa học tương tự trong nước bọt ve, cơ thể có thể xuất hiện phản ứng quá mẫn cấp tính, bao gồm khó thở, nổi ban, ngứa và đặc biệt đáng lo ngại là sốc phản vệ.”
Trong nghiên cứu, GS. Brooks và cộng sự đã phân tích một loạt sản phẩm nha khoa bằng cách rà soát thành phần, xem xét bảng dữ liệu an toàn và đến các nhà thuốc để xác minh công thức. Ông cho biết: “Có rất nhiều sản phẩm nha khoa có thể chứa các hợp chất gây phản ứng alpha-gal, chẳng hạn như dung dịch cầm máu, chỉ khâu, kem đánh răng, dung dịch thay thế nước bọt nhân tạo, gel fluoride, vật liệu ghép mô mềm và xương, bột đánh bóng răng và nước súc miệng. Nhiều sản phẩm kể trên có chứa gelatin, collagen, glycerin và các hợp chất khác có thể kích hoạt phản ứng nếu bệnh nhân tiếp xúc lặp đi lặp lại.”
“Có rất nhiều sản phẩm nha khoa có thể chứa các hợp chất có khả năng thúc đẩy phản ứng alpha-gal.”
—GS. John K. Brooks, Đại học Maryland
Nhóm nghiên cứu cũng đã ghi nhận năm trường hợp phản ứng alpha-gal liên quan đến thủ thuật nha khoa—trong đó bốn ca liên quan đến chất cầm máu và một ca liên quan đến nang gelatin. Tất cả các trường hợp đều cần đến can thiệp y tế khẩn cấp.
Trước những phát hiện này, GS. Brooks nhấn mạnh rằng việc nâng cao nhận thức và áp dụng biện pháp phòng ngừa là vô cùng cần thiết. Khi số ca bệnh tiếp tục gia tăng, các bác sĩ nha khoa đóng vai trò then chốt trong việc nhận diện bệnh nhân có nguy cơ và phòng tránh các phản ứng dị ứng đe dọa tính mạng ngay trên ghế nha. Ông chia sẻ: “Các nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe răng miệng cần nắm vững kiến thức về hội chứng alpha-gal và cẩn trọng xem xét thành phần của sản phẩm nha khoa trước khi sử dụng cho bệnh nhân mắc hội chứng này. Khi bệnh nhân thông báo có tiền sử mắc tình trạng trên, bác sĩ điều trị nên tham khảo ý kiến của bác sĩ dị ứng hoặc bác sĩ nội khoa của bệnh nhân để được cung cấp thông tin về các tác nhân hóa học liên quan và tìm hiểu chiến lược xử trí đã được áp dụng. Ngoài ra, bác sĩ điều trị cũng cần sẵn sàng đối phó với các tình huống khẩn cấp có thể phát sinh từ phản ứng dị ứng nặng.”
To post a reply please login or register